Almanya'da ilk teleks kullanıldı.

Bandırma-Manisa-Menemen demiryolu devletleştirildi.

Mudanya-Bursa, Samsun-Çarşamba hatları devletleştirildi.

Sümerbank Bakırköy Pamuklu Sanayii Müessesesi, 1850 yılında özel sektöre ait bir kuruluş olarak Barutçubaşı Ohanez tarafından Basmahane adıyla kuruldu. İşletme birkaç kez el değiştirdikten sonra 1933 yılında Sümerbank'a devredildi. 1934 yılında işletmedeki 60 adet eski dokuma tezgahı 329 tezgaha, 3200 iğ de 8928 iğe çıkarıldı.

Dahili İstikraz (İç Borç) Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.

Adolf Hitler, Almanya devlet başkanı oldu.

2 Şubat 1933, Adolf Hitler, Almanya parlamentosunu feshetti.
23 Mart 1933 Alman Milli Meclisi Reichstag, Adolf Hitler'e kararnamelerle ülkeyi yönetme yetkisi verdi.
28 Mart 1933 Adolf Hitler, Yahudileri ve Yahudilere ait mağazaları boykot için emir verdi.
8 Nisan 1933 Almanya'da ari ırktan olmadığı düşünülen memurlar emekli edildi.

5 Şubat 1933 tarihinde Atatürk, 1 Şubat'ta Bursa'da bir grubun, ezan ve kametin Türkçe okunmasını bahane edip, gösteri yapması üzerine, Ege gezisini yarıda keserek Bursa'ya geldi.

6 Şubat 1933, Atatürk, Anadolu Ajansına Bursa'daki olayla ilgili şu demeci verdi:

''Hadiseye dikkatimizi bilhassa çevirmemizin sebebi, dini siyasete ve herhangi bir tahrike vesile etmeye asla müsamaha etmeyeceğimizin anlaşılmasıdır. Kesin olarak bilinmelidir ki Türk milletinin milli dili ve milli benliği, bütün hayatında hakim ve esas kalacaktır.''

Fransız Vagon-Li (Yataklı Vagonlar) şirketinde Türkçe konuşan bir memuru müdürün azarlaması üzerine çıkan olaylarda şirketin acentası tahrip edildi.

Büyük Buhran: ABD başkanı Franklin Roosevelt bütün bankaları kapattı ve finansal işlemleri durdurdu.

12 Haziran 1926 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile Alman Gutte Hoffnungs Hutte-Demag firmalar grubuna ihaleye verildi. Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü tarafından Kırıkkale Çelik Fabrikası olarak kuruldu. 29 Mart 1933 tarihinde üretime geçmiştir.

Antalyaya demiryolu yapılması kanunu çıktı.

17 Nisan günü Bulgaristan'ın Razgrad şehrindeki Türk mezarlığına yapılan saldırılar üzerine İstanbul'da MTTB (Milli Türk Talebe Birliği) büyük bir protesto gösterisi düzenledi.

Bu anlaşmaya göre;
• Amerikanın 1931'de ilan edilen Hoover Moratoryumu'nun, borçların ertelenmesine imkan veren şartlarından da faydalanarak,
• Lozan'da ödenmesi öngörülen 107.830.608 liralık borç, Osmanlı altın lirasının değeri göz önüne alınarak ve döviz kurlarının değişiminden kaynaklanarak 80.219.666 liraya indi.
• Türkiye'nin yıllık borç ödeme miktarı 2 milyon altın Türk lirasından 700.000 altın Türk lirasına indirildi.
• Borçların en değerli dövizle ödenmesi yerine Fransız frankı ile ödenmesi kararlaştırıldı.
1933 yılında imzalanan Paris Anlaşması ile yıllık taksitler indirilmiş, borçların itfa süresi 30 yıldan 50 yıla çıkartılmıştır. (1983'e kadar)

Adana-Fevzipaşa hattı açıldı.

Yeşilhilal (Yeşilay) Cemiyeti, içkiye teşvik ettiği gerekçesiyle incesaza (alaturka müziğe) karşı mücadele başlattı.

İstanbul ve İzmir'de su dağıtımını yabancı şirketler düzenliyordu.

İstanbul Türk Anonim Su Şirketi 20.5.1933 gün ve 2198 sayılı yasayla;
Üsküdar ve Kadıköy Türk Anonim Şu Şirketi 11.4.1938 gün ve 3359 sayılı yasayla;
İzmir Suları A.Ş. ise 5.6.1944 gün ve 4583 sayılı yasayla devletleştirildi.

İlk ulusal hava yolu şirketimiz olan Devlet Hava Yolları, Milli Müdafaa Vekaleti bünyesinde 20.5.1933 gün ve 2186 sayılı Yasaya dayanılarak 1 Haziran 1933 tarihinde Hava Yolları Devlet İşletme İdaresi adıyla oluştu. 1935 yılında Nafia Vekaletine bağlandı. Türkiye içindeki hava taşımacılığı bu kurumun tekeline verildi.

Air France'tan devralınan Yeşilköy tesislerinin yanı sıra Ankara'da da bir terminal ve hava alanı yapıldı.

1938 yılında 10 uçağa sahipti. 1 Haziran 1937 den 31 Mayıs 1938 tarihine kadar Ankara-İstanbul arasında 306 gidiş ve geliş seferi yapılmış, 9 ayda 743 yolcu taşınmıştır.

3.6.1938 gün ve 3424 sayılı Yasayla bu kuruluşun adı Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü oldu. İlerleyen yıllarda, Türk Hava Yolları ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü olarak iki dev şirket haline geleceklerdir.

Ankara - İstanbul arasında ilk deneme uçuşu 3 Şubat 1933 tarihinde yapıldı. Ankara-İstanbul tarifeli uçak seferleri 15 Nisan 1933 tarihinde başladı. 1937 yılında İstanbul-Bükreş arasında ilk uluslararası uçak seferi yapıldı.

Kömüre giden demiryolunun yapılması kanunu çıktı.

Merkez Bankası'nın diğer bankalar üzerinde kullanabileceği önemli yetkiler verilmemişti. Bu yasa ile bankaların mevduat kabul etmeleri için lâzım olan izin yetkisini Maliye Vekaleti'ne verildi.

1843 yılında kurulan Fevaidi Osmaniye isimli kuruluş İstanbul Boğazında ve Adalara yolcu taşımaya başladı. Çeşitli değişikliklerin ardından bu kuruluş 1910 yılında Osmanlı Seyrüsefain İdaresi olarak yeniden yapılandırıldı.

1923 yılında ise 597 sayılı yasayla bu kuruluşun adı Türkiye Seyrüsefain İdaresi olarak değiştirildi. 1923 sonrasında yeni gemiler alındı, yeni hatlar açıldı.

31 Mayıs 1933 gün ve 2248 sayılı Yasayla Türkiye Seyrüsefain İdaresi üçe ayrıldı:
• (i) Denizyolları İşletmesi,
• (ii) A.K.A.Y. İşletmesi,
• (iii) Fabrika Havuzlar İşletmesi.

Bu yıllarda A.K.A.Y. idaresi, yeni gemiler inşa ettirdi; Şirketi Hayriyeden iki gemi ve Anadolu-Bağdat Denizyollarından üç gemi satın aldı.

Türkiye Gemi Sanayi A.Ş., ülkemizde kökleri 15. yüzyıla kadar uzanan bir tersanecilik geleneğinin devamıdır.

Haliç Tersanesi'nin kurulma çalışmaları 1455 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından başlatıldı. Haliç Tersanesi 1910 yılına kadar askeri tersane olarak görev yaptı. Daha sonra sivil yönetime devredilen tersane; 1933 yılında 2248 sayılı Yasayla (Denizyolları ve Akay İşletmeleri ile Fabrika ve Havuzlar Hakkında Kanun, 31.5.1933) Denizyolları İşletmesi (Marmara, Akdeniz, Karadeniz hatları), A.K.A.Y. İşletmesi (İstanbul ve civarı hatları ve Yalova) ve Fabrika Havuzlar İşletmesi adıyla kurulan birime, bağlandı.

Camialtı Tersanesi 1933 yılında kuruldu ve Liman Atölyesi adıyla Devlet Limanları İşletmesi Umum Müdürlüğü'ne bağlandı.

İstinye Tersanesi 1912 yılında Fransız Saint-Nazaire Şirketi tarafından Boğaziçi İstinye Havuz ve Tezgahları adı ile kuruldu. 1938 yılında millileştirildi ve devletleştirildi ve Denizbank'a devredildi. İstinye Tersanesi 1992 yılında kapatıldı.

Alaybey Tersanesi 1925 yılında İzmir Liman ve Körfez İşletmesi T.A.Ş. bünyesinde kuruldu. 1938 yılında Denizbank'a, 1939 yılında Devlet Limanları İşletmesi Umum Müdürlüğü'ne, devredildi. Alaybey Tersanesi 2000 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri'ne devredildi.

1929 Büyük Buhran sürecinde, Kalkınma Bankası niteliğinde kurulmuştur. 1930 yılından sonra zorunlu olarak sürdürülen Devletçilik politikasının örneklerindendir.

Sümerbank'ın 20.000.000 lira olan sermayesi devlet tarafından ödenmiştir. 3 Haziran 1933 tarih 2262 sayılı kanun ile Sanayi Ofisi ile Sanayi ve Maadin Bankası kaldırılarak bunların yerine Sümerbank kurulmuştur.

Sümerbank;
• yerli müteşebbisin kredi ihtiyacını karşılamak,
• özel sektör için finansman sağlamak,
• sanayi plânının uygulanmasa öncü olmak ve
• devletin sanayi, madencilik, elektrifikasyon alanlarındaki teşebbüslerini kurmak, işletmek ve finanse etmek amacıyla kurulmuştur.

Bu kanunla, ödünç para verme ve faiz yoluyla para kazanan gerçek ve tüzel kişilerin, hükümetten izin almak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır.

İller Bankası kuruldu.

Cumhuriyetin ilanının 10'uncu yıldönümünü kutlama kanunu çıkarıldı.

Bakıra giden demiryolunun yapılmasına başlandı.

Belediyeler Bankası, şehir ve kasabalarımızın yeniden iman ve inşaatı amacıyla 24.06.1933 tarihinde, 2301 sayılı yasa ile kurulmuştur.

Kuruluş görevleri, genel olarak, şehir ve kasabaların kalkındırılmasında, imar planlarını hazırlamak, su, elektrik, havagazı, kanalizasyon v.b. kamu hizmetleriyle ilgili tesisler yapmak, yapılar ve belediyelere gerekli orta ve uzun vadeli kredilerle, teknik yardım sağlamaktır. Özel amaçlı bir uzmanlık bankasıdır.

Belediyeler Bankası kurulduğu yıllarda önemli bir mevcudiyet ve gelişme göstermemiştir. Bankanın adı 1945 yılında "İller Bankası" olarak değiştirilmiştir.

Sivas-Erzurum demiryolunun yapılmasına başlandı.

Franklin Delano Roosevelt'in iktisadi depresyonu yenmek amacıyla izlediği politikaya verilen addır.

New Deal, memleketteki altını devlet tekelinde toplayarak özel bankaların serbestçe satınalma gücü yaratmalarını önlemiştir. Uygulamadaki satınalma gücü devlet müdahalesine bağlı tutulursa, iktisadi dalgalanmaların önlenebileceğini düşünmüştür.

New Deal, buhranı izleyen devrede bir relasyon yaparak halkın paraya bağlılığını zayıflatmak ve marjinal tüketim eğilimini yükseltmek istemiştir.

Aynı zamanda aşırı üretimi önlemek üzere kartelleşme cereyanı desteklemiştir, toprak Ekonomisine mali yardımlar yapılmış ve büyük bayındırlık işlerine girişilmiştir. Devlet harcamaları kabartılmıştır.

New Deal, Almanyada Franz von Papen kabinesi tarafından başlanmış bir deneyin büyük çapta tekrarıdır ve başarılı sonuç vermiş sayılmaktadır.

22 Temmuz 1933 tarihinde işletmeye açılmıştır. AUER firması tarafından 1935 yılında Kızılay adına tesis edilen diğer bir fabrika da 1944 yılından itibaren Askerî Fabrikalar Genel Müdürlüğü'ne devredilmiştir. Bu iki tesis birlikte Mamak Gazmaske Fabrikası'nı meydana getirmiştir.

Eski İstanbul Üniversitesi yerine Türk Üniversitesi kuruldu.

Kayseri-Ulukışla hattı açıldı. Bu hattın açılmasıyla Karadeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayan demir yolu tamamlandı.

Türkiye ve Yunanistan, siyasal alanda da Balkanlarda bir işbirliği kurulmasına ve bu konuda bir paktın imzasına karar verip, 1933 Mayısı'nda bu düşüncelerini Bulgaristan'a da bildirdiler. Lakin Bulgaristan teklife yanaşmayınca, Türkiye ve Yunanistan 14 Eylül 1933 de bir Samimi Anlaşma Paktı (Pacte d'Entente Cordiale) irnzaladılar.

10 yıl için imzalanmış olan bu Pakt ile, iki devlet sınırlarını karşılıklı olarak garanti ediyorlardı. Bu hüküm, Makedonya üzerindeki emellerinden bir türlü vazgeçmek istemeyen Bulgaristan'da tepki ve sinirlilik uyandırdı. Bulgaristan'ın bu şüphelerini gidermek ve Bulgaristan'ı da bu Pakt'a almak için Türkiye Başbakanı İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras Sofya'ya gittilerse de, olumlu bir sonuç elde edemediler.

Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan Pakt, Romanya'yı da harekete geçirdi ve Romanya Dışişleri Bakanı Titulescu'nun Ankarayı ziyareti sırasında, 17 Ekim 1933'te, Türkiye ile Romanya arasında Dostluk, Saldırmazlık, Hakem ve Uzlaşma Antlaşması imzalanmıştır. Romanya'yı bu antlaşmayı imzalamaya götüren sebeplerden biri, Bulgaristan'ın revizyonist isteklerinden çekinmesi, diğeri de kendi deniz ticaretinin, Boğazlar'da serbest geçişin bekçisi olan Türkiye'ye bağlı bulunmasıydı.

Genel af.

"Türk milleti!
Kurtuluş Şavaşı'na başladığımızın on beşinci yılındayız. Bugün Cumhuriyetimizin onuncu yılını doldurduğu en büyük bayramdır. Kutlu olsun!
Şu anda, büyük Türk milletinin bir ferdi olarak, bu kutlu güne kavuşmanın en derin sevinci ve heyecanı içindeyim.

Yurttaşlarım!
Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli, Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti'dir. Bundaki muvaffakiyeti, Türk milletinin ve onun değerli ordusunun bir ve beraber olarak, azimkârane yürümesine borçluyuz. Fakat yaptıklarımızı asla kâfi göremeyiz; çünkü daha çok ve daha büyük işler yapmak mecburiyetinde ve azmindeyiz.
Yurdumuzu, dünyanın en mamur ve en medeni memleketleri seviyesine çıkaracağız. Milletimizi, en geniş, refah, vasıta ve kaynaklarına sahip kılacağız. Millî kültürümüzü, muasır medeniyet seviyesinin üstüne çıkaracağız. Bunun için, bizce zaman ölçüsü, geçmiş asırların gevşetici zihniyetine göre değil, asrımızın sürat ve hareket mefhumuna göre düşünülmelidir. Geçen zamana nispetle daha çok çalışacağız, daha az zamanda daha büyük işler başaracağız. Bunda da muvaffak olacağımıza şüphem yoktur.
Çünkü, Türk milletinin karakteri yüksektir; Türk milleti çalışkandır; Türk milleti zekidir. Çünkü, Türk milleti millî birlik ve beraberlikle güçlükleri yenmesini bilmiştir. Ve çünkü, Türk milletinin yürümekte olduğu terakki ve medeniyet yolunda, elinde ve kafasında tuttuğu meşale, müspet ilimdir. Şunu da ehemmiyetle tebarüz ettirmeliyim ki, yüksek bir insan cemiyeti olan Türk milletinin tarihî bir vasfı da, güzel sanatları sevmek ve onda yükselmektir. Bunun içindir ki, milletimizin yüksek karakterini, yorulmaz çalışkanlığını, fıtrî zekâsını, ilme bağlılığını, güzel sanatlara sevgisini ve millî birlik duygusunu mütemadiyen ve her türlü vasıta ve tedbirlerle besleyerek inkişaf ettirmek millî ülkümüzdür. Türk milletine çok yakışan bu ülkü, onu, bütün beşeriyette, hakikî huzurun temini yolunda, kendine düşen medeni vazifeyi yapmakta muvaffak kılacaktır.

Büyük Türk milleti!
On beş yıldan beri, giriştiğimiz işlerde muvaffakiyet vadeden çok sözlerimi işittin. Bahtiyarım ki, bu sözlerimin hiçbirinde milletimin hakkımdaki itimadını sarsacak bir isabetsizliğe uğramadım. Bugün, aynı iman ve katiyetle söylüyorum ki millî ülküye, tam bir bütünlükle yürümekte olan Türk milletinin büyük millet olduğunu, bütün medeni âlem az zamanda bir kere daha tanıyacaktır. Asla şüphem yoktur ki, Türklüğün unutulmuş büyük medeni vasfı ve büyük medeni kabiliyeti, bundan sonraki inkişafı ile, atinin yüksek medeniyet ufkundan yeni bir güneş gibi doğacaktır.

Türk milleti!
Ebediyete akıp giden her on senede, bu büyük millet bayramını daha büyük şereflerle, saadetlerle, huzur ve refah içinde kutlamanı gönülden dilerim.
Ne mutlu Türk'üm diyene!"

Yunanistan hükümeti Mustafa Kemal Atatürk'ün doğduğu eve
"Türk milletinin büyük müceddidi ve Balkan ittihadının müzahiri Gazi Mustafa Kemal bu evde dünyaya gelmiştir" yazılı bir levha koydu.

12 Şubat 1937, Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev, Selanik belediyesince sahibinden satın alınarak Atatürk'ün emrine tahsis edildi.

5 Mayıs 1933 tarihli kabine toplantısında, 23 Temmuz 1846 tarihinde açılan Dar-ül Fünun'un kapatılarak, yerine yeni esaslara göre İstanbul Üniversitesi'nin kurulması kararlaştırıldı.

Yeni üniversiteyi kurmak amacıyla gelen heyetin Bakanlık'ta yaptığı toplantıda Yahudi kökenli Alman bir profesörün ifadesi ile "Yeni fabrikanın üreteceği mamulat; inkilapçı, laik, cumhuriyetçi, milliyetçi ve halkçı olacaktı."

İstanbul Üniversitesi, 18 Kasım 1933 günü öğretime açıldı.

Yeni üniversitenin kadro işleriyle bizzat Reşid Galib meşgul olmuştur. Maarif Vekili Reşid Galibin 12 Eylül 1933 tarihli Milliyet gazetesinde yer alan beyanatında "ilimden ziyade idealistliğin ön planda tutulduğu" açıkça belirtilmiştir.

İş Bankasının %51, Ziraat Bankası ile Sanayi ve Maadin Bankalarının %24,5 hisse ile ortak olduğu, 1933 yılında 3 milyon sermaye ile kurulan, Anadolu Şeker Fabrikaları T.A.Ş., Alman Maschinenfabrik Buckau R. Wolf Şirketine yaptırıldı. Fabrikanın temeli 1 Şubat 1933 tarihinde atılmıştır.